Gözden kaçırmayın

Antibiyotik Direnci: Küresel Halk Sağlığı TehdidiAntibiyotik Direnci: Küresel Halk Sağlığı Tehdidi

Lösemiler, kan hücrelerinden köken alan kanserlerdir ve genellikle çocukluk çağında görülür. Dünya Sağlık Örgütü'nün verilerine göre, 2020 yılında dünya genelinde 80.490 lösemi vakası bildirilmiş ve bu vakalar çocukluk çağı kanserlerinin üçte birini oluşturmuştur. Türkiye'de ise çocukluk çağı kanserlerinin yaklaşık üçte biri lösemilerdir, bu veri Türk Pediatrik Onkoloji Grubu ve Türk Pediatrik Hematoloji Derneği tarafından 2009-2019 yılları arasında elde edilmiştir.

Löseminin erken teşhisi için yaygın olarak kullanılan tarama testleri ya da kan tetkikleri bulunmamaktadır. Çocukluk çağı lösemileri genellikle belirti vermeden önce tanı konabilmektedir. Bu nedenle, lösemi belirtilerini göz ardı etmemek en iyi yol olarak önerilmektedir.

Lösemi riski yüksek olan çocuklarda, genetik bir duruma sahip olan çocuklar veya diğer kanser tedavisi alan çocuklar, yakından takip edilerek düzenli tıbbi kontrollerden geçirilmekte ve gerekli durumlarda ek testler önerilmektedir. Ancak bu çocukların lösemi riski genel topluma göre daha yüksek olsa da hala küçük bir risktir.

Löseminin belirtileri arasında kansızlık, enfeksiyonlara yatkınlık, çeşitli kanamalar, iştahsızlık, kilo kaybı, organ büyümesi, lenf düğümlerinde şişlik, halsizlik, kemik ve eklem ağrıları sayılabilir. Ancak bu belirtiler lösemi dışı başka bir nedenle de olabilir, bu yüzden bir hekim tarafından kontrol edilmeleri önemlidir.

Lösemi tanısı, hastanın şikayet ve muayene bulgularına dayanır. Kan testleri ile tanı daha netleştirilir ve ardından kemik iliği biyopsisi, özel kan testleri ve genetik testler yapılabilir. Günümüzde çocukluk çağı lösemileri %80 oranında tedavi edilebilmektedir.

Lösemi tedavisi genellikle kemoterapi ile yapılmaktadır ve gerektiğinde kemik iliği nakli gibi diğer tedaviler de kullanılmaktadır. Türkiye'de çocuklarda lösemi tedavisi devletin güvencesi altında olup ücretsiz olarak yapılmaktadır.

Lösemi çocukluk çağındaki yaşam tarzı ve çevre ile ilişkili olası sebeplerle ilişkilendirilmez. Ancak radyasyon ve bazı kimyasallara maruz kalmak lösemi riskini artırabilir.

Lösemi bulaşıcı bir hastalık değildir, ancak tedavi sürecindeki çocuklar enfeksiyonlara karşı daha duyarlı oldukları için maske kullanmak zorunda kalabilirler. Lösemili çocuklar ve ailelerinin toplumdan soyutlanmaması ve desteklenmesi önemlidir.

2-8 Kasım Lösemili Çocuklar Haftası, lösemili çocukları desteklemek, farkındalık oluşturmak ve hastalığın erken dönemde fark edilmesini sağlamak amacıyla belirlenmiştir.

Uzm. Dr. Serhat Korkmaz, İl Sağlık Müdürü